Değişen harita
Mehmet Yılmazer yazdı: Saray, gideceği yolu Van’da ortaya koydu. Ayrıca Irak operasyonu da hazırlanıyor. Saray’ın elindeki artık çok yıpranmış araçları boşa çıkartmanın yollarını bulmak, yaratıcı yeni mücadele biçimleri geliştirmek için çok vakit yok!
Her seçimden sonra, neredeyse 20 yıldır aynı olan üç renkli seçim haritası bu seçimlerle birlikte değişmeye başladı. Kıyı şeridine sıkışan CHP, Anadolu’nun içlerine doğru yol almış görünüyor. Bu seçimler, mahallî olmaktan öteye bir etkiye sahip olacaktı; daha da öteye geçtiği söylenebilir. Cumhuriyetin 100. yılındaki genel seçimlerle açık bir hesaplaşma olacağı ve yeni bir siyasal güç dağılımının ortaya çıkacağı tahmin ediliyordu. Olmadı. Ancak beklenmedik bir zamanda mahallî seçimlerle birlikte bu hesaplaşma büyük ölçüde gerçekleşti.
CHP ve DEM Parti, konumlarını korumakla kalmadı; daha da öteye gittiler. AKP, 4.2 milyon oy kaybederken İYİ Parti 1.7 milyon, MHP 1.1 milyon oy kaybetti. Buna karşılık CHP 3.3. milyon, DEM Parti 639 bin daha fazla oy aldı. Ayrıca YRP de oyunu 2.8 milyon arttırdı.
Bu tablo, neden başkanlık seçimlerinde değil de şimdi, mahallî seçimlerde gerçekleşti? Öne çıkan birkaç neden görünüyor. İlki Saray, ‘devletin beka sorununu’ propaganda alanına süremedi. Birkaç deneme yapsa da sonuç getirmeyeceği belli olduğu için devam etmedi. İkincisi, dayanılmaz hâle gelen yoksullaşma. Demirel’in “Boş tencere iktidar götürür” sözünün neredeyse geçersiz hâle geldiğine inanmıştık. Ancak böyle olmadığı ortaya çıktı. Diğer neden, siyasi partilerdeki artık belirgin hâle gelen değişim. AKP yorgun, nitelikli kadrolarını epeydir yitirmiş durumda. Bütün zorlamalara rağmen ortaya yeni bir enerji çıkartamıyor. MHP yürüttüğü milliyetçi söylemin etkisinin azaldığını gördü. Onu taklit etmeye çalışan İYİ Parti ise yok olma noktasına geldi. AKP’den kopanların adresi, Deva veya Gelecek Partisi değil; YRP oldu. Bu akıntının nasıl devam edeceği önümüzdeki günlerde iyice netleşecektir.
Öte yandan CHP’deki değişim bir sonuç yaratmış görünüyor. Bu seçimlerde CHP ‘sağdan büyüme’ stratejisini tümüyle değilse bile belli ölçüde bıraktı. Bunun açık sonuçları görünüyor. DEM Parti kendi adayları ile yürüme taktiğini uygulayarak kendi konumunu toparlamış oldu.
Önümüzdeki günlerde, bir türlü şekillenemeyen siyasi güçler durumunun çok sancılı bir yeniden şekillenmesi yaşanacaktır. Erdoğan’ın yanında kurmay heyeti olmadan yaptığı balkon konuşmasından ‘yumuşama’ bekleyenler olduysa, cevaplarını hemen Van’da yaşananlarda aldılar.
Seçim haritası yeniden şekillenme yoluna girmiştir. Ancak bunun ne ölçüde sancılı yaşanacağı daha seçimler tam sonuçlanmadan görülmeye başlandı. Saray’ın önünde iki önemli sorun duruyor. İlki elbette ekonomidir. En az iki üç yıl boyunca kitleler çok daha fazla yoksullaşacaktır. Saray’ın bugüne kadar ertelemelerinin bütün bedeli halkların sırtına yüklenmeye daha vahşi biçimde devam edecektir. Bunun ortaya çıkaracağı tepkiler siyaseti yeniden şekillendirecektir. İkinci olarak, bu çok sancılı süreci atlatabilmek için Saray siyasi yapıyı yeniden şekillendirme niyetini açıklamıştı. Anayasa dâhil yapacağı değişimlerle faşizmi koyulaştırma hedefi biliniyor. Sorun Saray’ın bu hedefine hangi yollardan gideceğinde yatıyor.
Seçim öncesi Irak ziyaretleri ve operasyon hazırlıkları iktidarın bu bildik eski yoldan yürüyeceğinin işaretleri olmuştu. Ancak bu yol oldukça önemli engellerle yüklüdür. Fakat Saray’ın bildiği başka yol da yoktur.
Seçim sonuçları faşizmin yükselişine henüz zayıf bir darbe olmuştur. 1989 ve 1994 mahallî seçimlerinde solun dağınıklığı sonucu gelen büyük dağılma unutulmamalıdır. Ayrıca 7 Haziran 2015 seçimleri sonrası yaşananlar da hâlâ hafızalarda canlıdır.
Ortaya çıkan tabloyu öncekilerin akıbetine benzetmemek için neler yapmak gerekiyor? Saray, gideceği yolu Van’da ortaya koydu. Ayrıca Irak operasyonu da hazırlanıyor. Saray’ın elindeki artık çok yıpranmış araçları boşa çıkartmanın yollarını bulmak, yaratıcı yeni mücadele biçimleri geliştirmek için çok vakit yok!