Kafe ve restoranlara pandemi kısıtlaması: “Bu kadar insana gelir güvencesi sağlanmadan kendi başlarına terk edilmeleri tam bir cinayet”

Türkiye’de covid-19 vaka sayılarının artmasının ardından restoran ve kafelerin çalışma düzenlerine kısıtlama getirildi. Sektör çalışanları ve sendika temsilcileri, yapılan düzenlemenin yeniden büyük bir mağduriyet yaratacağını belirtiyor.

Covid-19 vaka sayılarının hızla artmasının ardından İçişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan genelgeye göre kafeler ve restoranlar yalnızca paket servis hizmeti verebilecek.

Dün akşam saat 20:00 itibariyle kapanan kafe ve restoranlarda çalışan binlerce kişi, pandeminin ilk aylarındaki gibi yeniden işsiz kaldılar.

Kafe, restoran, bar gibi işletmelerde çalışanların bağlı bulunduğu turizm iş kolunu örgütleyen DİSK’e bağlı Dev Turizm İş Sendikası Marmara Bölgesi Şube Başkanı Turgay Özdemir, bu süreçte 100 bin işyerinin kapanacağı tahminini yapıyor.

“Mart ayı sonunda yayımladığımız raporda, kısıtlamalar nedeniyle 100 binin üzerinde iş yerinin kapandığını açıklamıştık. Yaza doğru işletmelerin açılmasıyla birlikte bu iş yerlerinin %20’sinde yeniden dönüş olmadı. İflas edip tamamen kapattılar. Bu yeni düzenlemeyle birlikte yine 100 bini aşkın iş yeri kapanacak.”

Bakanlık tarafından turizm iş koluyla ilgili böyle bir düzenleme yapılacağını beklemediğini söyleyen Özdemir, “Geçen dönem çok başarısız bir sınavdı, bu başarısızlığın bir tekrarı olacağını düşünmüyorduk.” dedi.

Özdemir, birçok sektördeki iş yerlerinin çalışmaya devam edeceğini, tam bir kapanma olmadığı için yalnızca kafe ve restoranların kapatılması kararını anlamsız bulduğunu söyleyerek “Fabrikalar çalışıyor, alışveriş merkezleri açık, her yer açık. Virüs artışını eğlence, spor ve sinema sektörüne mal ettiler.” dedi.

Yeni kısıtlamaların yaratacağı mağduriyetlerin önceki dönemkine göre çok daha zorlu geçeceğini söyleyen Özdemir şunları söyledi:

“Bir süre sonra bu kısıtlamalar kaldırılsa bile tahmini olarak %50’sinin tekrardan açılmayacağını düşünüyorum. Çünkü zaten birikmiş kira borçları ve birikmiş faturalar var. Üstelik geçen dönem, altı ay boyunca kredi erteleme imkanı vardı. Şimdi o bitti. Bu ay işletmeler kredilerini ödemeye başladılar.”

“Bir de yeni kısıtlamalar kışa denk geliyor. İnsanlar en azından mart nisan mayıs aylarında memleketlerine döndüler. Çünkü turizm iş kolunun çoğu İstanbul temelli değil. Kış aylarından ötürü geriye dönüşü de olmayacak memlekete. Şimdi doğalgaz, elektrik, su başta olmak üzere artışlar da yaşanacak. Ve insanların canına tak edecek. Bu kadar insana gelir güvencesi sağlanmadan kendi başlarına terk edilmeleri tam bir cinayet.”

İstanbul’daki işletmelerin %30’unun paket servis hizmeti verdiğini, bu işletmelerde de paket servis alanında istihdam edilenlerin oranının yalnızca %4 olduğunu bilgisini paylaşan Özdemir “Geriye kalan %96 işsiz şu an.” dedi.

“Evine ekmek götüremeyecek binlerce kişi var. Bunu düşünen hiç kimse yok.”

Kafe ve restoranların kapanmasıyla birlikte işsiz kalan binlerce kişiden biri de Diyarbakır’da yaşayan Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi PDR bölümü öğrencisi Kadir Yıldız.

Kadir Yıldız, lisedeki öğrencilik yıllarından beri garson olarak çalıştığını, üniversite sınavını kazanmasının pandemiye denk gelmesi ve uzaktan eğitim yoluyla üniversite eğitimini sürdürmesi sebebiyle kafede çalışmaya devam ettiğini belirtiyor.

Bakanlığın yayımladığı yönetmeliği duyunca hem şaşırdıklarını hem de üzüldüklerini belirten Yıldız, “Kendi ihtiyaçlarımızı karşılamak için çalışıyoruz sonuçta. İşten çıkınca bir boşlukta hissediyorsunuz çünkü iş yaptığınız sektör tamamıyla kapanıyor. Benimle aynı işi yapan bütün insanlar boşta kalıyor. Başka bir işten kazanabileceği bir para da yok.” dedi.

Çalıştığı kafede normalde 20 kişinin çalıştığını, yeni yapılan düzenlemeyle sadece iki kişinin paket servis için çalışmaya devam edeceğini söyleyen Yıldız, “Geriye kalan 18 kişiye ne olacağı belli değil. Bize sadece şunu söylediler: maaş vermeyeceğiz. Öğrenci olduğum için tam zamanlı çalıştığım halde sigortasız çalışıyorum, kayıtsız olunca da ücretli izne başvuramıyorum.” dedi.

Bakanlık tarafından alınan kısıtlama kararıyla ilgili fikirlerini de paylaşan Yıldız, “En azından tam kapanma olmasaydı da saat kısıtlaması getirilseydi, minimum seviyeye çekselerdi. En azından bu kadar insan mağdur olmazdı. Evlerine ekmek götüremeyecek durumda olan binlerce kişi var şu an. Bunu düşünen hiç kimse yok.” dedi.