Darbe Cepheleri Karışık – Ayşe Tansever
Venezuela halkları kapitalizmi uzun yıllar yaşadı. Daha hafızalarından silinmedi. Onlar Chavez’in kendilerine getirdiği kazanımları biliyorlar. Tamam çok aksaklık var ama bunun çözümü çoğu için artık kapitalizm değildir. Ülkenin burjuvaları Guaido’ya kanabilir.
Venezuela’da Guaido’nun “geçici başkanlığını” ilan ettiği darbe sonrasında tüm dünyada hızlı bir cepheleşme gelişiyor. Birincisi Maduro’yu destekleyenler, ikincisi Guaido’yu başkan olarak tanıyanlar. Ama bu iki cephe arasında da sorun karmaşık.
Darbe mimarı ABD, Maduro gitsin Guaido gelsin, diyor. AB’nin çektiği cephe ise Maduro’nun hemen yeni seçim kararı almasıydı ama Maduro bunu reddetti. Kimisi de taraflar masaya otursun diyor. Bu doğrultuda iki arabuluculuk önerisi var. Bir tanesi Rusya Başkanı Putin’in önerisi… Ama bu pek taraftar bulmadı. İkincisi ise Uruguay ile Meksika’nın arabuluculuğudur. Bolivya da buna katıldı. Latin Amerika ülkeleri arasında bu eğilim yüksek.
Guaido yanında yer alan ülkeler arasında çatlaklar farklı farklı. AB Senatosu, Maduro karşısında karar alıyor ama İtalya’dan üst düzey bir yetkili bunun Libya’da başkan değiştirme gibi ülkeyi içinden çıkarılamayacak bir iç savaşa sürükleyeceği uyarısı yaparak tarafları masaya çağırmanın doğru olacağı uyarısını yapıyor.
AB Dış İşleri Yüksek Temsilcisi de 90 gün içinde diyalog önerisi getirmişti. ABD’nin, İspanya’nın bu kararı tanımaması için büyük bir baskı altında olduğu haberleri geliyor. Latin Amerika’da eskiden birçok sömürgesi olması ve bu nedenle bölge burjuvalarıyla bağı olduğundan AB içinde onun alacağı tavır önemlidir. Ama PODEMOS’un Venezuela gibi ilerici ülkelerle bağı nedeniyle olay ülke içinde sorun haline gelebilir korkusu var.
Öte yandan Rusya ve Çin’in Maduro’nun arkasında olması da bu ülkeler ile ilişkileri çok zorlamak istemeyen Almanya ve Fransa vs.’de sorun doğuruyor. BM Güvenlik Konseyi de Guaido’nun tanınma kararının alınmasına karşı uyarıda bulundu. Öte yandan Amerika kıtasının kendi örgütlenmesi OAS de Guaido’yu başkan olarak tanıma kararı alamadı. ABD baskılarına rağmen gerçekleşemedi. Çünkü kıta geneli bölgede bir askeri darbe istemiyor. Kanada Başkanı, Guaido’yu tanıdığını açıkladı ama askeri bir müdahaleden yana değil. Masaya oturulması daha hakim bir istek. ABD, kıta içinde istediğini yaptıramıyor. O nedenle dün ABD güvenlik danışmanı, askeri müdahale düşünmüyoruz, açıklamasını yaptı ama arkasından da her şeyin masada olduğunu da ekledi.
Batı basını ise Guaido’yu dev aynasında gösterme çabalarını sürdürüyor. Trump kendisini telefonla arıyor, samimi samimi görüşüyorlar. Maddi desteklerden söz ediliyor. 20 milyon doların acil olarak verildiği söylendi. Hemen arkasından Venezuela’nın el konulmuş 7 milyar doları, mal varlığı olarak ABD içindeki Citco rafinerisi ve 2019 yılında petrol ihracatından elde edilecek 11 milyar doların kendisine verileceği sözleri basında yayılıyor. Yani eğer Guaido başkan oluverirse Venezuela halklarının zorluğu bitecektir. Paralar cepte keklik.
Ama Londra Merkez Bankasının el koyduğu Venezuela altınlarından söz yok. Çünkü o da İngiltere’de sorun oldu. Bundan sonra bankanın tüm dünyada güvenini kaybettiği ve kimsenin bankaya para yatırmayacağı korkusu sardı.
Guaido da geçtiğimiz perşembe günü Venezuela Merkez Üniversitesi’nde bir konferans verdi ve iktidar olduğundan neler yapacağını “Kurtarma Planı” ile açıkladı.
“Humaniter acil duruma sorun getireceğiz, enflasyonu durdurup rayına oturtacağız, petrol endüstrisini yeniden canlandıracağız ve kamu hizmetleri ve mallara ulaşımı sağlama doğrultusunda önlemler alacağız.” dedi. Guaido iktidar olunca Maduro iktidarının koyduğu devlet düzenlemelerini kaldıracaktır. IMF gibi bazı uluslararası kurumlardan krediler alınacaktır. Devlet şirketleri ve petrol tekrar özelleştirilecektir.
Yani halka “Ben gelirsem kıtlık, ilaç, enflasyon sorunlarınız bitecektir.” diyor. Ekonomi özel sektör ile yeniden canlanacaktır. Dışaradan yardım ve yatırım gelecektir. Ülke istikrara kavuşacaktır. Ülkeye serbest pazar koşulları, kapitalizm geri gelecektir.
Venezuela halkları kapitalizmi uzun yıllar yaşadı. Daha hafızalarından silinmedi. Onlar Chavez’in kendilerine getirdiği kazanımları biliyorlar. Tamam çok aksaklık var ama bunun çözümü çoğu için artık kapitalizm değildir. Ülkenin burjuvaları Guaido’ya kanabilir. Onların tuzu kuru ama alttaki yoksul halklar bir daha bu laflara kanmazlar. Onların ne düşündüklerini da bir sonraki yazımızda anlatalım.