Şok Doktrini ve barış umutları
Kürt sorununun demokratik cumhuriyet inşasıyla çözümü yönünde bir gelişme beklemek için aklımızı kaybetmiş olmamız gerekiyor, ancak bu yine de Kürtlerle savaşın rejimin birinci önceliği olmaktan çıkacağı bir gelişmenin tamamen imkânsız olduğu anlamına gelmiyor.
İslamcıların umudu “Sarı Reis” Gazze için ortaya attığı tehcir planıyla dudakları uçuklattı. Beyaz Adam’ın dünyanın geri kalanına bakışını çok veciz bir biçimde ifade eden bir yaklaşımla Gazze’yi “Ortadoğu’nun Riviera”sı yapmaktan bahsetti. 2 milyon kişinin tüm yoksulluklara ve katliamlara rağmen kutsal vatan olarak gördükleri ve dişlerini tırnaklarını geçirerek kalmak için yaşamlarını ortaya koydukları toprakları, üzerine birkaç lüks otel dikeceği arsa olarak tarif etti. Trump ele avuca sığmaz hâlleriyle hafta içinde önce küresel ticaret savaşlarının ivmesini arttırdı, daha sonra da yaşadığımız Yeni Dünya’nın sınırların değişimine çok daha açık hâle geldiğini herkese bir kez daha hatırlattı. İsrail’in 7 Ekim 2023 sonrasında bölgede başlattığı yıkımın yol açtığı jeopolitik bütün sınırları çok daha kırılgan hâle getirdi. Küresel ticaret savaşları, sıcak çatışmalar, açık kolonizasyon girişimleri dünyayı serbest ticaretin baskın olduğu küreselleşme günlerinden klasik emperyalizme çok daha benzer ilişkilerin baskın olacağı bir momente taşıyor. Küresel ölçekte faşizmin yaygınlaşması da bu gelişmeyle uyumlu.
Şimşek’in programı %5’lik ocak enflasyonu şokuyla ağır bir darbe almış görünüyor. Genel seçimler sonrasında neredeyse iki sene geçti ancak Şimşek henüz seçimler öncesindeki orana ulaşabilmiş değil. Yıllık %21 enflasyon hedefine kimsenin inancı kalmadı. TL’nin reel olarak bu kadar değerlendiği, ücretlerin bu kadar baskılandığı bir dönemde enflasyonun hâlâ düşmemiş olması, faizlerin aşağı inmesini daha da geciktirirse yapışkanlaşan bir durgunluk, artan bir döviz şoku beklentisi ve iktidar bloğu içerisinde derinleşen çatlaklar Erdoğan’ı ve saraydaki akbabaları bir U dönüşü için ikna edebilir. Erdoğan’ın yurtdışından sıcak para girişine dayalı paketten vazgeçmesi Batı ile rezonansa gelme çabalarından uzaklaştırabilir mi? Çok spekülatif olmamak gerekiyor ancak Suriye ve Kürt sorunu konusunda Batı’yla daha uyumlu bir hat izlemeye iten önemli sebeplerden birisi de uygulanan ekonomik programın başarısı için batı sermayesine muhtaç olunması.
Gezi gündemli tutuklamalar ve ordudan “Mustafa Kemal’in askerleriyiz” töreni gerekçesiyle uzaklaştırılan beş teğmen, CHP belediyelerine arka arkaya açılan davalar ve İmamoğlu’na yönelik yargı kuşatması iktidarın muhalefet bloğunun ayarını bozma girişimlerinin son dönemde öne çıkanları. CHP’nin erken seçim dayatmasını yeterince güçlendirilmemiş bir seviyede dahi gündem yapması iktidarda bir tedirginlik yaratıyor. İmamoğlu, iktidarın hamleleri karşısında gösterdiği tutumla CHP içindeki lider konumunu güçlendirdi. Bu tutum hem İmamoğlu’nu öne çıkarıyor hem erken seçim gündemini daha da ikna edici bir biçimde ifade ediyor hem de CHP’yi şekillendiriyor. Özel’in öncülük ettiği “normalleşme” pandomiminin rafa kalkmış olması herkes açısından faydalı. Ekonomide düzelme beklentisinin yerini uzayacak ve derinleşecek bir kriz görüntüsünün alması, Suriye’de de Körfez ülkelerinin etkinliğinin giderek artması, Kartalkaya’da yaşanan felaketin rejime duyulan güveni bir kez daha sarsması iktidarın kudretli hamlelerle inisiyatifi temelli ele geçirdiği imajını sildi atı. Asgari ücretin bu yıl içinde bir kez daha artması için çok daha ciddi bir gündem oluşmasının zemini de güçlü bir biçimde oluştu. Yaşanacak Ücret Herkesin Hakkı çağrısının karşılığı da bu biçimde çok daha büyüdü.
İktidar barolardan, sendikalara, meslek odalarına, belediyelere tüm yarı özerk birimlere kayyım atama yetkisini arttıran DDK düzenlemesine imza attığı hafta içinde bir diğer önemli gündem de İmralı’dan gelmesi beklenen çağrı. İmralı’dan silah bırakma çağrısı geleceği yönünde çok güçlü bir beklenti var. Saray rejimi meşruiyet üretme araçlarını kaybederken faşist çemberi kapatmaya -seçimlerle gerçekleşebilecek bir iktidar değişiminin olanağını giderek ortadan kaldırmaya- çok daha fazla ihtiyaç duyarken Kürt sorununun belli demokratikleşme hamleleriyle çözümü mümkün olabilir mi? Kürt sorununun demokratik cumhuriyet inşasıyla çözümü yönünde bir gelişme beklemek için aklımızı kaybetmiş olmamız gerekiyor, ancak bu yine de Kürtlerle savaşın rejimin birinci önceliği olmaktan çıkacağı bir gelişmenin tamamen imkânsız olduğu anlamına gelmiyor. Bu garip eşzamanlılığı yaratan hiç kuşku yok ki çökertme planının son kertede başarısız, Rojava’da önemli bir güç yığınağının gerçekleşmiş olması ve Türkiye egemen sınıflarının Ortadoğu’da yaşanacak olası bir büyük çaplı sınır değişikliği durumunda ve verili koşullarda azami faydayı sağlamak için Kürtlerle olan ilişkilerini yeniden düzenlemek zorunda olduklarını düşünmeleri. Verili koşulların Trumpvari serseri mayınlar tarafından değişikliğe uğratılması mümkün.
Çok detaylı hikâyeler yazarak kabuslar görmek doğru değil. İktidarın şok doktrini saldırıları karşısında dağılmayan, öfkesini birbirine kusar hâle gelmeyen, muhalefet içindeki milliyetçi kanadın kopma eğilimlerini soğuran ve yönetebilen, ana aksını kaybetmeyen bir direncin faşizmin oyunlarını bozma kapasitesi her geçen gün daha da da büyüyecektir.