İkinci tur

Burada belirleyici gerçeklik Kılıçdaroğlu’nun ilk tur sonrası girdiği yolun nereye gideceğinde kilitleniyor. Sadece seçimi kazanma değil, henüz çok kırılgan olan zemini biraz daha sağlamlaştırmak büyük önem taşıyor. İkinci turu halkların buluşmasını bozmadan kazanmak çok önemlidir.

İlk tur sonuçlarının toz dumanı biraz durulduktan sonra değerlendirilince ortaya ilginç bir resim çıkıyor. Başlıca üç siyasal güç mücadele etti; sadece cumhurbaşkanlığı açısından sonuca bakılırsa Saray galip görünüyor. Ancak biraz derine inildiğinde farklı gerçeklikler göze batıyor. Bunlardan hareketle ikinci tura farklı bir açıdan bakmak önem kazanıyor.

Saray ilk turu önde bitirdi. Ancak iki önemli gerçek gözden kaçırılmamalıdır. İlki AKP’nin yüzde 35’lere gerileyerek ilk günlerdeki oy oranına dönmesidir. Bu önemli bir olgudur. Ancak seçimler öncesi yaşananlar ve beklentiler dikkate alındığında siyasi tabloda 2001’lerdeki gibi bir büyük kırılma yaşanmadı. O dönem aşırı yıpranmış genellikle merkez sağ partiler birden silinip parlemento dışında kaldılar. Karşılarında İstanbul belediyesinden de aldığı güçle yeni bir aktör sahnede yerini alıyordu. Günümüzde AKP ve MHP önemli ölçüde yıpranmıştır, ancak karşısında göz dolduran bir çekim gücü henüz yoktur. Diğer önemli gelişme Erdoğan’ın oylarının daha önce olanların aksine Cumhur ittifakının seviyesinde kalmasıdır. Sarayın  liderliğinin parlak günleri geride kalmıştır.

Buna karşılık sağdan gelen bir dip dalgadan söz ediliyor. Bu dalganın bir güç büyümesi biçiminde olmadığı oy oranlarından anlaşılabilir. Ancak özellikle MHP’nin gücünü koruması bu seçimlerin sürprizlerinden olmuştur. Bütün bu gelişmelerde, hareket ettirici gücünün tespiti önemlidir. Bu konuda hatalı bir tespit gelecek siyasal gelişmelerde önemli sapmalara yol açabilir. Sağ dip dalganın tartışmalı gücünden çok onu gündemin ön sıralarına tırmandıran gerçek önemlidir. Bu da HDP’nin Kılıçdaroğlu’nu desteklemesidir. Bunu dar anlamından öteye yorumlarsak ortaya Sarayı ürküten bir gerçek çıkar. Yıllardır halkların buluşmasını engelleyen düzen bu silahını kaybetme noktasına mı gelmiştir? Cumhur ittifakının bütün seçim taktiği ve propaganda aygıtlarının hedefi bu buluşmanın şeytanlaştırılması üzerine oturtulmuştur. İyi Parti ile yaşanan kriz, seçimin son haftalarında öne çıkartılan Muharrem İnce ve Sinan Oğan olaylarının altında bu temel gerçek yatıyordu.

Seçim süreci başlar başlamaz halkların buluşmasının yarattığı havanın bozulması için düzen bütün araçlarını harekete geçirdi. Sonuç henüz belli değil, daha doğrusu ikinci turun önemini arttıran bir sorun olarak ortada duruyor.

CHP ve Millet ittifakına baktığımızda AKP’nin güç kaybını karşılayan bir büyüme kesinlikle yoktur. İlk turun sonuçlarından birisi olarak bu konu derinlemesine değerlendirme gerektiren bir olgudur. “Muhalefet” Sarayın yıpranmasına rağmen, çarpıcı bir güç kazanmamıştır. Hatta birinci tur sonuçlarına bakıldığında hala uçurumun kenarında yürümeye devam etmektedir. Ancak önceki süreçlere göre daha göz dolduran bir noktaya geldiği söylenebilir.

Emek ve Özgürlük İttifakına bakıldığında beklenen büyüme yaşanmamış, hatta Yeşil Sol Parti’nin Kürt illerinde bile gerileme yaşadığı görülmüştür. Ancak halkların buluşmasının hala düzenin Aşil topuğu  olmaya devam etmesinden anlaşıldığı gibi, Saray ve yozlaşmış bu düzen kendine en güçlü tehdidi bu buluşmada görüyor.

İlk turda bir “çarpışma” yaşanmış, ancak ortaya kesin bir “galip” çıkmamıştır. Hala dengeler kırılgan bir zeminde durmaktadır. Bu nedenle Erdoğan ikide bir “ikinci turu büyük bir farkla kazanmak”tan söz ediyor. Çünkü seçim sonrası hiç de “normal” bir süreç olmayacaktır, bunu herkes biliyor. Bu kaotik sürece zayıf bir güçle girmek kazanımı hızla kayba dönüştürebilir. Aynı şey altılı masa için de geçerlidir.

Burada belirleyici gerçeklik Kılıçdaroğlu’nun ilk tur sonrası girdiği yolun nereye gideceğinde kilitleniyor. Halkların buluşmasını bozmadan ikinci turu kazanabilmek hem bugün hem de yakın gelecek için anlamlı olabilir. İkinci turun önemi budur. Sadece seçimi kazanma değil, henüz çok kırılgan olan zemini biraz daha sağlamlaştırmak büyük önem taşıyor. İkinci turu halkların buluşmasını bozmadan kazanmak çok önemlidir.